Dưới góc độ pháp lí, TS, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật Chính Pháp, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết: Trong vụ án “chuyến bay giải cứu”, TAND TP Hà Nội đang xét xử về nhiều tội danh, trong đó có các tội: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Môi giới hối lộ, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
“Tất cả số tiền đưa hối lộ, số tiền gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân, tiền do phạm tội mà có thì sẽ bị tịch thu, sung công quỹ Nhà nước theo quy định về xử lí vật chứng trong vụ án hình sự”, luật sư Cường khẳng định.
“Đối với những công dân về nước đã nộp tiền cho các cá nhân, đơn vị để tổ chức chuyến bay thì đây là quan hệ dân sự, không được giải quyết trong vụ án.
Các bị cáo trong đại án "chuyến bay giải cứu".
Số tiền các bị cáo đưa hối lộ là tiền của cá nhân các bị cáo hoặc tiền của doanh nghiệp. Tiền đưa hối lộ sẽ được xử lí theo quy định tại Điều 364 Bộ luật Hình sự và nguyên tắc xử lí vật chứng.
Trường hợp bị cáo bị ép buộc đưa hối lộ và chủ động khai báo thì mới được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại tiền. Đối với trường hợp bị cáo không bị ép buộc hoặc không thuộc trường hợp tự thú thì số tiền đó sẽ bị tịch thu sung công quỹ Nhà nước”, luật sư Cường nêu rõ.
Cũng theo luật sư Đặng Văn Cường, những công dân về nước trong thời gian đó nếu thấy việc thu phí không có căn cứ pháp luật, giao dịch bị vô hiệu do bị ép buộc, lừa dối thì có quyền khởi kiện theo thủ tục tố tụng dân sự. Người dân có quyền yêu cầu các doanh nghiệp hoàn trả số tiền đã thu bất hợp pháp.
“Theo quy định của pháp luật, người khởi kiện phải có nghĩa vụ chứng minh là quan hệ dân sự đó bị vô hiệu do lừa dối, bị ép buộc. Toàn bộ số tiền hoặc một phần phải trả lãi theo quy định. Trường hợp thỏa thuận giá cả là tự nguyện, mặc dù giá cao nhưng không bị ép buộc thì khó có căn cứ để đòi lại số tiền đó”, ông Cường phân tích.
Những vấn đề pháp luật dân sự sẽ không được giải quyết trong vụ án này, nếu có tranh chấp, các đương sự sẽ giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự sau khi vụ án này kết thúc, ông Cường cho hay.